Rower typu gravel – co to jest?
Gravel (w wolnym tłumaczeniu z angielskiego żwir) to nowa podkategoria rowerów, która, choć całkiem niedawno pojawiła się na rynku, zdążyła już jednak na dobre się na nim zadomowić. Obecnie prawie każda duża, szanująca się marka rowerowa posiada już w swojej ofercie rowery typu gravel.
W zasadzie rower gravel jest tym samym, co doskonale znany rower przełajowy. Dla laika, jeśli spojrzy tylko pobieżnie, obie te konstrukcje mogą być nie do odróżnienia. Diabeł jednak tkwi w szczegółach.
Oba typy rowerów posiadają ramę podobną do tej stosowanej w rowerach szosowych. Jedne i drugie wyposażone są zazwyczaj w osprzęt szosowy lub jego przełajową wersję, a także koła z terenowym bieżnikiem.
Gravel czy przełaj?
Gdy przejdzie się do szczegółowej analizy, można dostrzec pewne istotne detale, wynikające z przeznaczenia jednośladu. Rowery przełajowe zaprojektowane są do zastosowania stricte sportowego, a co za tym idzie, muszą spełniać przepisy UCI. A UCI określa wyraźnie, że maksymalna dopuszczalna szerokość opon dla tej kategorii wynosi 33 mm. Tak więc ramy projektuje się do maksymalnie wydajnej współpracy z oponami tej szerokość. Można zaryzykować stwierdzenie, iż gravele są rowerami przełajowymi, wyzwolonymi z obłożeń UCI, co pozwala na pełne wykorzystanie zalet takiej konstrukcji dzięki szerokim oponom. Szybko docenili je też miłośników turystyki rowerowej, jako wygodna i uniwersalna alternatywa dla rowerów trekkingowych. Pod kątem takich klientów wiele modeli oferuje mocowania pod błotniki i bagażniki, a także mniej sportową geometrię, co z oczywistych względów w przełajach spotykane nie jest. Coraz więcej osób wybiera je także do miasta, gdzie uniwersalność i zwinność jest nie bez znaczenia.
Wielu klientów zastanawia się także, co będzie dla nich lepsze: rower szosowy czy gravel? Jeżeli szukasz roweru do treningu i jazdy w grupie, to bezsprzecznie klasyczna szosa. Trening będzie bardziej efektywny, a wąskie opony i twarde przełożenia pozwolą Ci się utrzymać w grupie. Jeżeli natomiast interesuje się rower do codziennej jazdy i okazjonalnego budowania formy, to gravel jak najbardziej da radę, zapewniając Ci więcej wygody.
Rama
Ramy rowerów przełajowych buduje się z najlżejszych stopów aluminium lub w przypadku wyższych modeli z karbonu. Rowery gravelowe zazwyczaj posiadają ramę ze stopów aluminium, jednak nie jest tu kładziony aż tak duży nacisk na obniżenie jego wagi. Coraz więcej producentów oferuje też modele stalowe ze względu na właściwość pochłaniania drgań przekładającą się bezpośrednio na wygodę jazdy. Z tego powodu nasz gravel wykonany jest właśnie ze stali – naszego ulubionego materiału. Jest nie tylko niezwykle wygodny, ale dzięki cieniowanym rurkom lżejszy od wielu aluminiowych rowerów konkurencji. I do tego lepiej wygląda! Niezależnie od materiału ramy, widelec zazwyczaj wykonany jest z karbonu.
W grę wchodzi także montaż… amortyzatora. Tak, specjalnie zaprojektowany pod kątem graveli model o niewielkim skoku ma w swojej ofercie choćby FOX. Ta opcja pozostaje jednak głównie ciekawostką. No i oczywiście w przypadku porównania gravel a przełaj, amortyzator dacie radę znaleźć tylko w tym pierwszym.
Dla większej zwrotności podczas wyścigów kąt pochylenia główki ramy w rowerze przełajowym będzie zawierał się w wartościach 72-73 stopnie. W przypadku rowerów gravel okaże się nieco mniejszy, dla większej stabilności i wygody podczas jazdy, choć ucierpi na tym jego zwrotność.
Rower gravel – jakie koła?
Nieważne czy to przełaj, czy gravel, oba typu rowerów mają koła o średnicy 28 cali. Typowe opony przełajowe mają szerokość 33 mm ograniczoną przepisami UCI. Rower gravel może mieć opony zdecydowanie szersze, niektóre modele oferują nawet możliwość montażu pełnoprawnych kół 29. Co do typu bieżnika, w obu przypadkach zależy on od preferencji użytkownika i wymagań terenu. My postawiliśmy na szerokie obręcze i ręczny zaplot. To gwarancja dobrego prowadzenia i najlepszej wytrzymałości.
W zależności od modelu i typu nawierzchni stosuje się bardziej agresywne bieżniki, lepiej odprowadzające błoto. W przypadku mocniej utwardzonych nawierzchni stosuje się bardziej płaski bieżnik o mniejszych oporach toczenia. Można założyć, że rowery typu gravel w większości przypadków będą miały jednak mniej agresywny bieżnik.
Kierownica – przełaj a gravel
W obu przypadkach mamy do czynienia z barankiem, jednak najnowszym trendem w przypadku graveli jest kierownica, w której dolny chwyt jest zdecydowanie szerzej rozstawiony niż górny. Wpływa to także na niespotykane wcześniej ustawienie klamkomanetek.
Update. Na rynku pojawia się coraz więcej graveli z prostą kierownicą. Więcej na ten temat w tym artykule.
W naszych rowerach najczęściej stosujemy kierownicę Pro Discover o delikatnym rozchyleniu.
Hamulce
Jeszcze całkiem niedawno w rowerach przełajowych królowały klasyczne hamulce typu cantilever. Od roku 2010 w oficjalnych zawodach dopuszczono do użytku hamulce tarczowe.
Obecnie i w rowerach gravel, i w modelach przełajowych stosuje się hamulce tarczowe, które doskonale radzą sobie przy dużej wilgoci, jak również w kontakcie z wodą czy błotem. Ich skuteczność jest po prostu zdecydowanie większa. O ile można spotkać jeszcze modele rowerów przełajowych z klasycznymi hamulcami szczękowymi, to rowery gravel mają wyłącznie hamulce tarczowe.
Hamulce hydrauliczne są zdecydowane najlepszym wyborem
Przełożenia i osprzęt
Zasadnicza różnica polega tutaj na tym, że rowery typu gravel oferują nieco większą możliwość zmiany przełożeń. Szerszy zakres przełożeń daje większą wygodę. W przypadku modeli przełajowych ich charakterystyka jest bardziej agresywna, wymagająca od użytkownika większego zaangażowania i włożenia większej siły, z nastawieniem na osiągnięcie lepszych wyników podczas wyścigu czy to przy jeździe pod górkę, czy na prostej drodze.
W obu przypadkach coraz bardziej popularnym rozwiązaniem jest stosowanie jednego blatu z przodu, co zwiększa kulturę pracy przełożeń, obniża masę i upraszcza obsługę osprzętu. No i super wygląda 🙂 Ostatnio najchętniej montujemy pełną grupę Shimano GRX, która świetnie radzi sobie zarówno z przenoszeniem napędu, jak i hamowaniem. Jednocześnie komponenty japońskiego giganta są łatwo dostępne, a serwis przystępny. Ideał!
Uwielbiamy Shimano GRX
Rower gravel a przełaj – podsumowanie
Rowery przełajowe stworzono z myślą o wyścigach i ciężkim treningu. Ograniczenia narzucone przez UCI mocno hamują ich rozwój, co ma przełożenie na specyfikę sportu.
Gravele to ewolucja rowerów przełajowych, zaprojektowane, by wydobyć z nich nowe, nieznane wcześniej możliwości. Czy są na tyle rewolucyjne, że zasłużyły na osobne miejsce obok starszych, przełajowych braci? W tej chwili jedno jest pewne – zainteresowanych nie brakuje! Jeśli chcesz dowiedzieć się jak wygląda oferta od najpopularniejszych na naszym rynku producentów, to sprawdź nasz autorski przegląd gravelowej konkurencji.
My tymczasem zapraszamy do naszej siedziby na Skolimowskiej na jazdę testową na naszym autorskim gravelu.
