Jak zbudowany jest rower?

Powiedzmy sobie szczerze, że rower nie jest przesadnie skomplikowanym urządzeniem. Każdy z nas doskonale orientuje, się gdzie się w nim mieści i jaką funkcję sprawuje kierownica, siodełko czy błotnik. Gdy jednak rozmowa z klientem o zamówieniu nowego roweru schodzi do poziomu wyboru piasty, sterów czy kasety sprawy zwykle się komplikują. Dlatego poniżej szczegółowo omawiamy poszczególne części roweru tak, by ułatwić myślenie o nowym rowerze lub choćby pomóc w modyfikacji istniejącego jednośladu. A więc jak zbudowany jest rower?

Podstawowe elementy budowy roweru

Rama

Podstawę każdego roweru, do której dobiera się wszystkie pozostałe części stanowi rama. Najczęściej wykorzystywane przy jej budowie materiały to stal, aluminium oraz włókno węglowe. Rzadziej można spotkać kosztowne ramy magnezowe i tytanowe.

Stal

Nasze ulubione ramy stalowe charakteryzują się przyzwoitą ceną, dobrze tłumią drgania, a przede wszystkim dobrze wyglądają. Nie są niestety pozbawione wad. Tańsze materiały (Hi-ten, czyli High-tensile – stal wysoko rozciągliwa) odznaczają się dużą wagą i stosunkowo niską wytrzymałością, a jednocześnie nie są odporne na korozję. Lepsze stopy (Cro-Mo, czyli stop z dodatkiem chromu i molibdenu) są oczywiście droższe, ale oferują przede wszystkim niższą wagę (choć ta akurat przede wszystkim zależy od konstrukcji {cieniowania} samych rurek).

Aluminium

Najpopularniejsze obecnie ramy aluminiowe odznaczają się dużą sztywnością, co jednak przekłada się na niewygodę podczas jazdy po nierównościach rowerem bez amortyzatorów. Również z tego względu, ramy aluminiowe są podatne na zmęczenie materiału. Ich niewątpliwą zaletą jest jednak zwykle niezła waga. Nowoczesnym rozwiązaniem są ramy karbonowe. Materiał łączy w sobie najlepsze cechy stali i aluminium.

Karbon

Ramy karbonowe są odporne na korozję, a przede wszystkim jednocześnie sztywne i zdolne do tłumienia drgań oraz ważą bardzo mało. Z punktu widzenia wielu rowerzystów barierę stanowi ich wysoka cena. W przypadku uszkodzenia tego typu ramy jej naprawa jest często niemożliwa lub nieopłacalna.

Koła

Przyczepność i dodatkową amortyzację zapewniają rowerowi opony pokrywające dętkę wypełnioną powietrzem. Rozmiar i rodzaj opon zależą od przeznaczenia roweru: węższe o większej średnicy przeznaczone są do rowerów szosowych. Mniejsze występują w rowerach górskich. Znaczenie ma również bieżnik, który znacznie ułatwia przyczepność na niepokrytych asfaltem drogach. Istnieją również przeznaczone przede wszystkim do poruszania się po lodzie opony z kolcami. Najważniejszy element koła stanowi obręcz. Rozmiar obręczy wyraża się w liczbie cali odpowiadającej jej średnicy. Dla rowerów szosowych będzie to 28 cali, dla miejskich trekkingowych 26 lub 28, a dla górskich najczęściej 27,5 – 29. O dynamice roweru decyduje w dużej mierze masa obręczy. Za obrót kół odpowiada piasta – im bardziej doskonale jest wykonana, tym koła obracają się sprawniej z powodu mniejszego oporu. Piasta jest połączona z obręczą za pomocą szprych.

Przerzutki

Przerzutka przednia to mechanizm, który odpowiada za przesuwanie łańcucha pomiędzy zębatkami na korbie, przerzutka tylna pełni identyczną rolę w przypadku kasety. Zwykle przerzutki znajdują się na zewnątrz koła, ale istnieją również modele ukryte w piaście. Manetki to małe dźwignie połączone z przerzutkami za pomocą linek, które umożliwiają zmianę przełożenia. Umieszcza się je na kierownicy.

Korba

Korba to jeden z elementów odpowiadających za napęd roweru. Składa się z zębatek, na których porusza się łańcuch oraz ramiona, do których przykręca się pedały. Kręcenie korbą jest możliwe dzięki łożyskom, w których zamontowana jest oś zwana suportem. Zębatki znajdują się również przy tylnym kole, tworząc kasetę. Od wielkości tarcz kasety zależy możliwa szybkość poruszania się na rowerze. Rower porusza się dzięki łańcuchowi zawieszonemu jednocześnie na korbie i kasecie. Ogniwa łańcucha po pewnym czasie mają skłonność do odkształceń, przez co łańcuch zwiększa swoją długość i może uszkadzać zębatki, dlatego warto regularnie go wymieniać.

Hamulce

Hamulce przedni i tylny odpowiadają za zatrzymanie i zmniejszenie prędkości roweru. W rowerach do codziennej jazdy rekreacyjnej najczęściej wykorzystuje się hamulce szczękowe, które zaciskają się na obręczy. Sterowanie hamulcami umożliwia dźwignia hamulca połączona z jego mechanizmem linką. Niezależnie od tego, jak zbudowany jest rower, hamulce są jego najważniejszym elementem odpowiadającym za bezpieczeństwo. Pomijając oczywiście ostre koło.

Siodełko

O tym, jak komfortowa będzie jazda na rowerze, decyduje wybór siodełka uzależniony od liczby pokonywanych kilometrów. Rowery szosowe, szczególnie używane przez profesjonalistów i osoby pokonujące dłuższe trasy są wyposażone w wąskie i długie siodełka, dzięki którym stosunkowa niewielka powierzchnia skóry narażona jest na otarcia przy intensywnej jeździe. Do pokonywania krótszych miejskich dystansów lepiej sprawdzi się wygodne, miękkie, szerokie siodełko wypełnione gąbką. Siodełko z ramą połączone jest za pomocą sztycy umieszczonej w rurze podsiodłowej, w której za pomocą  zacisków regulujemy jego wysokości.

Kierownica

Sterowanie rowerem odbywa się oczywiście za pomocą prostej lub lekko wygiętej w stronę rowerzysty kierownicy. Na jej końcach znajdują się natomiast gripy (rączki), dzięki którym chwyt jest bardziej wygodny. Wspornik kierownicy łączy ją natomiast z rurą sterową, zakończoną widelcem, pomiędzy którymi znajduje się przednie koło.